Na terenie byłego, niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Plaszow, funkcjonującego w Krakowie w czasie II wojny światowej, powstanie muzeum. Krakowscy radni przyjęli projekt uchwały w sprawie utworzenia od 1 stycznia 2021 roku samorządowej instytucji kultury: Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow w Krakowie. Niemiecki nazistowski obóz pracy i obóz koncentracyjny (1942–1945).
Muzeum w Płaszowie – jak podaje krakowski magistrat – będzie samorządową instytucją kultury miasta współprowadzoną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – zgodnie z listem intencyjnym podpisanym w czerwcu przez prezydenta Krakowa i ministra.
– Idea upamiętnienia terenu dawnego KL Plaszow jest naszym zobowiązaniem zarówno wobec ofiar i tych mieszkańców Krakowa, którzy pamiętają jeszcze wojenne czasy, jak też współczesnych krakowian i społeczności międzynarodowych. Poprzez utworzenie muzeum chcemy rozpocząć nowy rozdział wspólnej pracy nad zachowaniem pamięci o tym niezwykle ważnym dla naszej historii miejscu śmierci i cierpienia – uważa Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa.
Jak czytamy w komunikacie ratusza, Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow powstanie na gruntach należących do Gminy Miejskiej Kraków, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie oraz Skarbu Państwa. Obejmie obszar około 40 hektarów, który od 2002 r. jest wpisany do rejestru zabytków prowadzonego przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a także przyległy teren o powierzchni około 3 hektarów.
– Teren po byłym niemieckim nazistowskim obozie pracy i koncentracyjnym Plaszow jest miejscem pamięci narodowej. Podkreślają to dwa chroniące go akty prawne: wspomniany już wpis do rejestru zbytków oraz ustawa o grobach i cmentarzach wojennych z 1936 r., która teren KL Plaszow uznaje za cmentarz wojenny. Na terenie obozu znajdują się pozostałości trzech miejsc masowych egzekucji. Wydobyte z nich ciała ofiar zostały spalone i rozsypane po całym obszarze, tym samym teren poobozowy formalnie jest cmentarzyskiem – podkreślają krakowscy urzędnicy.
Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow ma opierać się trzech filarach, dwa pierwsze to: teren – autentyczny świadek cierpienia i śmierci ofiar oraz ekspozycja muzealna – prezentowana w Szarym Domu i Memoriale, trzeci filar: edukacja i dialog – realizowany będzie w Centrum Edukacyjnym.
– Projekt upamiętnienia zakłada pozostawienie terenu dawnego obozu w możliwie niezmienionym i autentycznym stanie, umieszczenie tablic informacyjnych i oznaczeń ważnych miejsc, takich jak na przykład miejsce palenia ciał czy plac apelowy. Natomiast obok – przy ul. Kamieńskiego powstanie nowy budynek muzealny tzw. Memoriał z wystawą stałą poświęconą historii KL Plaszow, a także parking dla autobusów i park. Wyremontowany zostanie też Szary Dom (budynek należący przed wojną do Towarzystwa Pogrzebowego Chewra Kadisza, który w czasie okupacji został zamieniony na siedzibę SS i włączony do terenu obozu). Projekt nie przewiduje odtwarzania infrastruktury obozowej, jak również wznoszenia innych obiektów budowlanych w obszarze poobozowym. W przyszłości planowa jest natomiast adaptacja ruin budynku zlokalizowanego na początku ul. Jerozolimskiej i utworzenie tam Centrum Edukacyjnego. Wstęp na teren poobozowy będzie bezpłatny – informują przedstawiciele stolicy Małopolski.
Nowa instytucja ma rozpocząć działalność 1 stycznia 2021 roku. Przewidywany czas niezbędny do zakończenia prac nad powstaniem Muzeum – Miejsca Pamięci i wystawy stałej szacowany jest na około pięć lat.
źródło: UM Krakowa//fot. Jan Gaczyński/UM Krakowa
